Morfologia
Najbardziej podstawowe i jedno z najtańszych badań, z którego dowiemy się o stanie komórek krwi oraz uzyskamy (choć niedoskonały) obraz naszego odżywienia żelazem. Niewielka ilość lub mała wielkość czerwonych krwinek lub/i niski poziom hemoglobiny wskazuje na problemy z odpowiednim przyswajaniem żelaza. Natomiast duża objętość krwinki na niedobór witaminy B12.
Lipidogram
Bardziej potoczne cholesterol. O tym wskaźniku mówi się ostatnio dużo kwestii sugerujących, że nie ma on niewiele wspólnego ze zdrowiem tętnic – tak jednak nie jest i szerszym wyjaśnieniem tego zajmę się w przyszłości. Na ten moment musisz mi zaufać, że wysoki cholesterol frakcji LDL jest przyczyną chorób tętnic i serca. Nieco myląca jest norma, która sugeruje, że całkowity cholesterol poniżej 190 mg/dl jest OK – ale nie jest. Optymalny cholesterol całkowity powinien wynosić poniżej 150 mg/dl, a cholesterol LDL poniżej 70 mg/ld. Jest jeszcze HDL tzw. dobry cholesterol. Co do zasady dobrze, jak jest wysoki, ale jeśli masz niski cholesterol całkowity, to nie musisz przejmować się niskim HDL. Jeśli masz wysoki cholesterol, to najprawdopodobniej jesz zbyt dużo nasyconych kwasów tłuszczowych i cholesterolu pokarmowego – choć ten ostatni ma tylko umiarkowany wpływ na cholesterol we krwi. W lipidogramie znajdziesz też informacje o ilości trójglicerydów. Ich podwyższony poziom też może sprzyjać tworzeniu się blaszki miażdżycowej, jednak ta kwestia nie jest aż tak dobrze przebadana. Wysokie trójglicerydy są znakiem tego, że jesz zbyt dużo cukrów lub/i rafinowanych węglowodanów i należy je ograniczyć.
TSH
Dokładnie tyreotropina – hormon przysadki mózgowej, który oddziałuje na tarczycę. Nieprawidłowy poziom TSH świadczy o kłopotach z tarczycą. Jest to ważny wskaźnik z dwóch powodów. Dużo osób żyje z chorobą tarczycy (np. Hashimoto) i nie zdaje sobie sprawy, że mogłaby eliminując ten problem, czuć się znacznie lepiej. Drugi powód to fakt, że większość Polski jest położona na terenach ubogich w jod, więc niedobór jest powszechny – stąd też pomysł jodowania soli kuchennej. Wysokie, ale w normie TSH może świadczyć o niedoborze jodu lub zbliżających się kłopotach z tarczycą – nie zignoruj tego. Wysokie ponad normę TSH to ewidentnie powód, żeby skierować się do endokrynologia w celu dalszej diagnostyki.
Glukoza na czczo
Czyli cukier. Prosta sprawa, a może uratować ci kilka lat lub miesięcy życia z nieuświadomioną cukrzycą lub stanem przedcukrzycowym. Zrób to badanie szczególnie, jeśli masz kłopoty z nadwagą lub nie jesteś aktywny fizycznie.
Homocysteina
Jest to kolejny wskaźnik ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Kilka razy natknąłem się na informację, że homocysteina sama w sobie uszkadza naczynia krwionośne. Rzeczywiście tak jest, jednak nie jest to oczywiste czy jest przyczyną chorób serca i być może wskazuje to tylko na rozwijające się zmiany miażdżycowe. Niezależnie co jest jajkiem, a co kurą jej wysoki poziom powinien niepokoić i warto ją obniżać. Dodatkowo u wegan wysoka homocysteina zazwyczaj świadczy o niedoborze witaminy B12.
Pomiar ciśnienia krwi
Prawidłowe ciśnienie to niskie ciśnienie. Niestety w wyniku naszej diety, bogatej w sól i cukier, większość z nas, w którymś momencie życia wyhoduje sobie nadciśnienie. Tym bardziej warto to monitorować i interweniować w razie potrzeby np. poprzez zmniejszenie spożycia soli. Podręcznikowe ciśnienie 120/80 jest dobre, ale najprawdopodobniej jeszcze niższe jest lepsze. Wysokie, prawidłowe to powód do niepokoju i ograniczania soli w diecie.
Powyższy zestaw uważam za wystarczający dla osoby, która nie ma kłopotów ze zdrowiem lub powodów, żeby myśleć, że coś jest nie tak i jedynie chce mieć rękę na pulsie (i bardzo dobrze!). Są jednak ludzie posiadający fundusze i chęci wykonania poszerzonej diagnostyki swojego stanu zdrowia. Co opcjonalnie można sprawdzić dodatkowo? To w kolejnym wpisie już wkrótce!
