Dlaczego zawodnicy sportów walki nie robią wagi?

Pod wpływem wydarzeń z ostatniego weekendu znowu zrobiło się głośno w tematyce robienia wagi.​ W swojej karierze zawodowej robiłem wagę z zawodnikami ponad 300 razy i nigdy nie zdarzyło mi się, żeby mój zawodnik wagi nie zrobił, więc pozwolę sobie skomentować i przedstawić moje podejście do tematyki robienia wagi do profesjonalnych walk, gdy okres pomiędzy ważeniem, a walką trwa >24 godz.

Główne błędy w trakcie robienia wagi

Głównym błędem, jaki często widuję, jest nieodpowiednie podejście zawodników, trenerów i dietetyków do samej idei żywienia​. Współpraca sportowca i sztabu trenerskiego z dietetykiem powinna skupiać się przede wszystkim na poprawie zdolności wysiłkowych, a nie na osiągnięciu limitu wagowego. Wypełnienie limitu wagowego jest kluczowe, ale nie powinno być głównym celem współpracy z dietetykiem. Utożsamianie współpracy z dietetykiem wyłącznie poprzez robienie wagi jest ogromnym błędem i często odciąga uwagę od kluczowych aspektów przygotowań.

O czym powinien pamiętać dietetyk lub konsultant żywieniowy?

Dietetyk na początku współpracy powinien wykonać analizę składu ciała i badania, a następnie określić czy dany zawodnik kwalifikuje się do swojego limitu wagowego​. Wywieranie presji na dietetyka przez sztab trenerski w celu wypełnienia limitu wagowego, gdy mieści się to poza granicami racjonalnego postępowania jest niedopuszczalne. Często trenerzy nie chcą również profesjonalnie współpracować z dietetykami czego konsekwencje ponosi zawodnik. ​Nieodpowiednie i nadmierne robienie wagi stwarza ryzyko pogorszenia zdolności wysiłkowych, poważnych komplikacji zdrowotnych i nawet śmierci ​^[1].

Zawodnicy często nabierają zbyt kilogramów w okresie po walce i redukują zbyt wiele masy ciała do następnej walki. Zalecam swoim zawodnikom, aby w okresie offseasonowym ich nadwaga nie wynosiła >20% m. c. ponad limit wagowy​. Dzięki temu mogą oni zredukować maksymalnie do 10% m. c. poprzez redukcję tkanki tłuszczowej w trakcie obozu przygotowawczego i <10% poprzez manipulację beztłuszczową masą ciała w trakcie fightweek’u. Przeprowadzona w ten sposób redukcja masy ciała może przebiegać w umiarkowanym tempie, z niewielkim ryzykiem niskiej dostępności energii i z uwzględnieniem refeedów i diet breaków. O korzyściach związanych z zastosowaniem tych metod pisałem w artykule: ​Czy warto robić refeed’y i diet break’i w trakcie redukcji masy ciała?

Zawodnicy potrafią w trakcie fightweek’u robić zdecydowanie zbyt dużo wagi ​(​w ekstremalnych przypadkach nawet >15-20% m. c.​).​ Zawsze pilnuję, aby moi zawodnicy nie redukowali w ostatnim tygodniu przed walką >10% m. c.​ Taka ilość kilogramów do zrzucenia nie wiąże się z ryzykiem odwodnienia >5% m. c. i tym samym nadmiernej eksploatacji organizmu. Warto polegać na łagodnych metodach robienia wagi: diecie ubogoresztkowej, zmniejszeniu stężęnia glikogenu, ładowaniu wody, manipulacji elektrolitowej i ograniczyć się do utraty maksymalnie 2-3% m. c. stosując metody aktywnego i pasywnego pocenia.

Co mówią dowody naukowe?

Z badań naukowych wiemy, że zawodnicy sportów chwytanych mogą odnosić większe korzyści z tytułu przybrania na masie pomiędzy ważeniem, a walką od zawodników sportów uderzanych​. Ostatnie badania przeprowadzone wśród zawodników UFC i Bellator dostarczają jednak dowodów, że ​duży przyrost masy ciała pomiędzy ważeniem, a walką w MMA nie zwiększa szansy na zwycięstwo ​^[2]. Badanie to opisywałem w artykule: ​Czy gwałtowny przyrost masy ciała pomiędzy ważeniem a walką wpływa na wynik walki MMA?​ W obliczu aktualnej wiedzy naukowej wydaje się więc irracjonalne robienie wagi >10% m. c. i przeprowadzenie większego przyrostu masy ciała niż 10% pomiędzy ważeniem, a walką.

Wśród zawodników można zaobserwować również niekorzystne zjawisko reaktywnej hiperfagii.​ Jest to gwałtowny wzrost łaknienia, który pociąga za sobą błyskawiczny przyrost masy ciała. Niektórzy zawodnicy nabierają >20% m. c. względem limitu wagowego nawet kilka dni po walce. Warto zwrócić uwagę, że istnieją badania, w których wykazano, że ​duże fluktuacje masy ciała wiążą się ze znacząco większym ryzykiem nadwagi i otyłości po zakończeniu kariery sportowej ​^[3].

Podsumowanie

Na koniec chciałbym zwrócić uwagę, że wielu zawodników błędnie traktuje dietę jako rygor, a nie jako styl życia.​ Takie podejście zwiększa ryzyko wystąpienia wszystkich niekorzystnych aspektów związanych z fluktuacjami masy ciała i może znacząco zwiększać ryzyko wystąpienia zaburzeń odżywiania. Zawodnicy, którzy reprezentują racjonalne podejście do żywienia mogą sobie pozwolić, nawet w okresie robienia wagi, na 10-20% żywności rekreacyjnej bez żadnych konsekwencji. Warto pamiętać, że modne dzisiaj radykalne podejście, zdecydowanie nie sprawdza się również w dietetyce sportowej.

Sprawdź nasze webinary z zakresu sportów walki

Źródła

1. Kasper AM, Crighton B, Langan-Evans C, et al. Case Study: Extreme Weight Making Causes Relative Energy Deficiency, Dehydration, and Acute Kidney Injury in a Male Mixed Martial Arts Athlete. Int J Sport Nutr Exerc Metab. 2019;29(3):331-338. doi:10.1123/ijsnem.2018-0029
2. Kirk, C., Langan-Evans, C., & Morton, J. P. (2020). Worth the Weight? Post Weigh-In Rapid Weight Gain is Not Related to Winning or Losing in Professional Mixed Martial Arts, International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism, , 1-5.
3. Saarni SE, Rissanen A, Sarna S, Koskenvuo M, Kaprio J. Weight cycling of athletes and subsequent weight gain in middleage. Int J Obes (Lond). 2006;30(11):1639–1644. doi:10.1038/sj.ijo.0803325